مهارت های لازم جهت پیشبرد هوش هیجانی:
1)خود بازبینی برای افزایش آگاهی هیجانی
2)خود نظم دهی برای مدیریت هیجان های دردناک
3)ارتباط
4)حل مساله
1)خود بازبینی برای افزایش آگاهی هیجانی:
شامل ثبت منظم رویدادهای تغییر خلق طبق مراحل زیر:
- فعالیتی که منجر به تغییر خلق شد
- باورهایی که به تغییر خلق منتهی شد
- نتیجه تغییر خلق به صورت یک مقیاس 10 درجه ای
مرور این یادداشت ها به ما امکان می دهد دریابیم در بیشتر موارد ، اعتقاد و تفسیرهای ما از رویدادهاست که به تغییرات منفی خلق منجر می شود.
2)خود نظم دهی برای مدیریت هیجان های دردناک:
افسردگی – اضطراب – خشم
- کلید خود نظم دهی در مورد افسردگی :
باید از موقعیت های دردناک بپرهیزیم ، اگر این امکان نباشد می توانیم به جنبه های غیر دردناک این موقعیت ها تمرکز کنیم ، اگر این کار هم ممکن نباشد باید به خود جرات بدهیم و از دیگران بخواهیم که رفتاری را که برای ما دردناک است تغییر دهند. همچنین با افزایش سطح فعالیت می توانیم از افسرگی خود بکاهیم این کار مستلزم ورزش منظم و برنامه ریزی برای فعالیت هایی است که برایمان برانگیزاننده و لذت بخش است . ما همچنین باید بطور منظم با دوستان نزدیک و اعضای خانواده خود که می توانیم از نظر حمایت های اجتماعی روی آنها حساب کنیم دیدار نماییم.
- کلید خود نظم دهی در مورد اضطراب:
به چالش کشیدن اعتقادهای تهدید آمیزی که از طریق خودبازبینی شناسایی می شوند و نیز جستجوی شواهدی برای یافتن راه هایی که برای تفسیرهای دردناک، کمتر تهدید کننده باشد. همچنین می توانیم جرات آموزی را تمرین کنیم و برای این کار فعالانه به موقعیت هایی که برایمان تهدید کننده است وارد شویم و آنقدر در آن موقعیت ها بمانیم تا اضطرابمان فروکش کند . در حالی که اضطراب هنوز در حال افزایش است نباید از موقعیت تهدید کننده خارج شویم.
- کلید خود نظم دهی در مورد خشم:
با استفاده از روش خودبازبینی ، موقعیت هایی را که باعث خشم شما می شود را شناسایی کنید و از آنها دوری کنید ، اگر امکانش نبود به جنبه های عاری از تهدید این موقعیت ها توجه کنید ، اگر این کار هم ممکن نبود با جرات از دیگران بخواهید به گونه ای رفتار کنند که کمتر فشارانگیز باشد. اگر خشم تان آغاز شد از نظر فیزیکی و روانی از آن موقعیت عقب بنشینید و اجازه بدهید برانگیختگی فیزیولوژیکی شما فروکش کند تا بتوانید با کارایی بیشتری بیندیشید.
3)ارتباط :
مهارت های ارتباطی برای همدلی کردن با دیگران ، فهمیدن دغدغه های آنها و اقدام به حل مسایل بین فردی امری اساسی است. برای پرورش این مهارت ها و انجام دادن مکالمه هایی که می خواهیم از طریق آن این مهارت ها را بکار ببندید ، جا و زمان مناسبی را انتخاب کنید . زمان باید عاری از هرگونه فشار و مکان باید عاری از هرگونه عوامل حواسپرتی باشد . مسایل و موضوع باید یکی پس از دیگری مورد بحث قرار گیرند. نوبت ها باید منصفانه و نوبت هر سخن گفتن کوتاه باشد. از شخص بخواهید نقطه نظراتش را برای شما بگوید و به دقت گوش کنید و اگر متوجه نشدید از او بخواهید که دوباره توضیح بدهد. به هنگام گوش دادن ، قضاوت نکنید و سعی کنید که حرفهای او را درک کنید و هیجان های خود را کنار بگذارید . از نسبت دادن مقاصد منفی به طرف مقابل ، آماده کردن پاسخ خود ، قطع کردن سخن یا حمله به طرف مقابل پرهیز کنید.
وقتی نسبت به دیدگاه طرف مقابل همدلی پیدا کردید ، می توانید از او بخواهید که به واکنش شما نسبت به آن گوش دهد، آنها را به روشنی بیان بیان کنید و مطمین شوید که گفته های شما را به راستی فهمیده است.
4)حل مساله:
برای اجرای طرح مشترک به شیوه ای کارآمد ، به مهارت حل مساله بین فردی احتیاج داریم. برای یک جا و زمان مناسب که در آن عامل حواسپرتی نباشد برنامه ریزی کنید. یک مساله بزرگ و مبهم را به اجزای کوچکتر و مشخص تقسیم کنید. این اجرا را به شیوه های قابل حل تعریف کنید . انواع راه حل های ممکن را مطرح کنید بدون اینکه آنها را قضاوت کنید . مزایا و معایب هر طرح را بررسی کنید و مناسبترین راه حل را انتخاب کنید . درباره به اجرا درآوردن راه حل و زمان ارزیابی پیشرفت کار توافق کنید . وقتی جلسه ای تشکیل می دهید اثربخشی طرح را با توجه به هدفی که از پیش تععین کرده اید ، مورد ارزیابی قرار دهید . اگر مسله حل نشد با توجه به اطلاعاتی که درباره عدم کارایی راه حل پیدا می کنید فرایند حل مساله را تکرار کنید . اگر حل مساله ناموفق باشد برای اجتناب از موانع و روشن کردن حل مساله مشترک ، به کسانی که مساله را با آنها حل میکنید نشان دهید که این مساله است ( نه شخص) که در شما احساس بد ایجاد می کند. به مسولیت خود در ایجاد مشکل و یافتن راه حل اعتراف کنید . پیش از آنکه همه راه حل ها را از راه بارش مغزی عنوان کنید ، محاسن و معایب آنها را مورد بررسی قرار ندهید . وقتی که مساله را حل کردید موفقیت جشن بگیرید .
آموزش مهارت های خودبازبینی ، خود نظم دهی ، ارتباط و حل مساله سبب می شود که هوش هیجانی در نوجوانان و بزرگسالان رشد کند.
